తిరుపతిలో సాహితి, సంస్కృతి సభలు ప్రారంభం

తొలిరోజు కార్యక్రమాలకు అపూర్వ స్పందన
న్యూస్‌టుడే, తిరుపతి:

తెలుగు భాషలోని ప్రత్యేకతను నిలుపుకోలేని ఖర్మ మనది. దాస్యం వీడినా భాష విషయంలో ఇంకా పరాధీనంలోనే ఉన్నామని జ్ఞానపీఠం అవార్డు గ్రహీత డాక్టర్‌ సి.నారాయణరెడ్డి పేర్కొన్నారు. తిరుపతిలో వారం రోజుల పాటు జరుగనున్న తెలుగు సాహితి, సంస్కృతి మహోత్సవాలను గురువారం ఉదయం జ్యోతి వెలిగించి ఆయన ప్రారంభించారు. ఈ సందర్భంగా మాట్లాడుతూ ఏది మాట్లాడుతామో అదే రాస్తాం... ఏది రాశామో.. దానినే ఉచ్ఛరిస్తాం... తెలుగు గొప్పతనం ఇదేనని అన్నారు. పద్య నాటకం, అవధాన ప్రక్రియ తెలుగువారి సొంతమని, దక్షిణాదిలో తొలి వాగ్గేయకారుడు మన అన్నమయ్యేనన్న విషయాన్ని గుర్తు చేశారు. కూచిపూడి, పేరిణి తెలుగువారి సృష్టేనని చెప్పారు.

మానవీయ విలువల పునరుద్ధరణకే..
కార్యక్రమానికి అధ్యక్షత వహించిన తితిదే పాలక మండలి అధ్యక్షుడు భూమన్‌ కరుణాకర్‌రెడ్డి మాట్లాడుతూ మానవీయ విలువలను సమాజంలో పునరుద్ధరించడమే సాహితి, సంస్కృతి మహోత్సవాల నిర్వహణ లక్ష్యమని చెప్పారు. తమ పిల్లలు ఆర్థికంగా స్థిరపడితే చాలుననుకునే తల్లిదండ్రులు అనురాగం, ప్రేమ, మానవీయ విలువలును వారసత్వంగా అందించడాన్ని విస్మరిస్తున్నారని అభిప్రాయపడ్డారు. మన కళ్లముందే పతనమవుతున్న మానవీయ విలువలను భవిష్యత్తు తరాలకు అందించాలనే ఈ కార్యక్రమాలను ప్రతి ఏడాది నిర్వహిస్తున్నట్లు వెల్లడించారు. సమాజంలో మానవీయ విలువలను పాదుకొల్పేందుకు ఇది నాంది మాత్రమేనని... లక్ష్య సాధనలో విఫలమైనా తమ కార్యక్రమాలు ఆగవని స్పష్టం చేశారు. ఎస్వీయూ ఉపకులపతి ఎస్‌.జయరామిరెడ్డి మాట్లాడుతూ తిరుపతి అనగానే ఉన్నత విలువలు, మంచి నడవడిక కలిగిన ప్రజలు అనే భావం దేశ వ్యాప్తంగా ఉందని చెబుతూ, ఆ అభిప్రాయం సడల కుండా మరింత సత్ప్రవర్తనను అలవరచుకోవాలని హితవు పలికారు. తితిదే జేఈవో జి.బలరామయ్య మాట్లాడుతూ విద్యార్థులను వ్యాపారవేత్తలుగా తయారు చేస్తున్నామని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. సమాజం పట్ల ఎలా వ్యవహరించాలో, మానవత్వం కలిగిన మనిషిగా ఎలా నడచుకోవాలో మన చదువు వల్ల పిల్లలకు అందాలని అభిప్రాయపడ్డారు.

అలరించిన కార్యక్రమాలు
తెలుగు సాహితి, సంస్కృతి మహోత్సవాల్లో భాగంగా తొలిరోజు కార్యక్రమాలు వేలాది మంది సభికులను అలరించాయి. వేదార్థం- వర్తమానం అనేఅంశంపై డాక్టర్‌ ముదిగొండ శివప్రసాద్‌, ఉపనిషత్సారంపై వాడ్రేవు చినవీరభద్రుడు, రామాయణ రమ్యతపై కసిరెడ్డి వెంకటరెడ్డి, భారతం-సమకాలినతపై నాగుళ్ల గురుప్రసాద్‌రావు, పోతన-భాగవతంపై డాక్టర్‌ హెచ్‌.ఎస్‌.బ్రహ్మానంద ప్రసంగించారు. తెలుగు భాష గొప్పతనం, వేదాల్లో విజ్ఞానం తదితరాలపై ప్రస్తావించినపుడు సభికుల నుంచి మంచి స్పందన వచ్చింది. కార్యక్రమాలను నిర్వహించిన మహతి ఆడిటోరియం నిండిపోయి వేలాది మంది నిలుచుని తిలకించాల్సి వచ్చింది. ఆడిటోరియం లోపల స్థలం లేక వెలుపల ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేసిన తెరపై సైతం కార్యక్రమాలను వీక్షించారు. మహోత్సవాల బ్యానర్లు, ప్రముఖ కవులు, రచయితలు, సంఘ సంస్కర్తలు ప్రవచించిన సూక్తుల కటౌట్లతో తిరుపతి వీధులు నిండిపోయాయి. సాహిత్య, సంస్కృతి సభలకు ప్రజల నుంచి అపూర్వ స్పందన లభిస్తోంది.

Courtesy: ఈనాడు

ప్రజా పత్రిక to celebrate anniversary on Dec 9th

Rajahmundry: Praja Patrika, Telugu weekly, being published from last eight decades from Rajahmundry will celebrate its 80th anniversary on December 9.

A workshop on `ethics in journalism -- yesterday, today' will be conducted in the morning session of the anniversary and the actual function will be held in the evening, according to its editor S. Devi Sudarshan.

Ms. Devi Sudarshan said in a statement on Wednesday that academician and additional coordinator of Sarvasikha Abhiyan D.N. Murthy would be felicitated on the occasion.

Courtesy: The Hindu

Tirupati: Literary festival begins tomorrow

Literary luminaries, film personalities to participate in Mahotsavaalu

TIRUPATI: A number of Telugu literary luminaries and film personalities are to attend the సాహితి సంస్కృతి మహోత్సవాలు (Sahithi Samskruthi Mahotsavaalu) beginning here on Thursday.

Gnanpith awardee C. Narayana Reddy will inaugurate the event by lighting the `akshara jyoti.' Beginning on a religious note M. Sivaprasad and V. Chinaveerabhadrudu will speak on వేదార్థం -వర్తమానం (Vedartham - Varthamanam) and ఉపనిషత్సారం (Upanishatsaram) respectively, while K. Venkata Reddy, N. Guruprasad Rao and H.S. Brahmananda will speak on Ramayana, Mahabharata and Pothana Bhagavatham respectively.

The focus of the second day will be on Sathaka literature. Muktevi Bharati will speak on మొళ్ళ రామాయణం (Molla Ramayanam), A. Rammohan Rao on భావ కవిత్వం (Bhava Kavitvam), IIT wizard Chukka Ramaiah on ఇంటి భాష (Inti Basha), Mallemala on శతకాలు-సత్యాలు (Sathakalu - Satyalu), Medasani Mohan on శ్రీ కాలహస్తీశ్వర శాతకం (Srikalahastiswara Sathakam) and C. Vedavathi on Viswanatha's works.

Medieval literature

Focussing on medieval literature, film actor Tanikella Bharani will speak on గురజాడ కన్యశుల్కం (Gurazada Kanyasulkam), S.V. Satyanarayana on చిల్లర దేవుల్లు, మొదుగుపూలు (Chillara Devullu, Modugupoolu) and Jayaprabha on అన్నమయ్య సంకీర్తనాలు (Annamayya sankirtans). Katta Narasimhulu will elucidate on the contribution of the British to Telugu, S. Ramesh Babu will dwell on language revolution and Vakulabharanam Ramakrishna on `Kandukuri-the builder of modern Andhra.'

Feminism

The fourth day will see the emergence of `Feminism.' V. Veeralakshmi Devi, Sumati Narendra and Volga will speak on Chalam, women's enlightenment etc. On the fifth day, lyricist Jonnavithula will speak on parody, Y. Sudhakar on travelogue, film writer M.V.S. Haranatha Rao on `modern plays', and Suddala Ashokteja, Sudhama and Omkar will speak on folk, child literature and theatre-TV respectively.

On the last day, journalist K. Ramachandra Murthy, Yandamoori Veerendranath and Ghantasala Ratnakumar will speak on media language, personality development and cine music. Later, S.P. Balu, K.B. Lakshmi and Ravi Kondalrao will speak on తెలుగు పద్య విలాసం (Telugu padya vilasam), human relations and cine sahityam respectively.

Film actors T.L. Kantha Rao, Krishnakumari, Gummadi, Kanchana, Dhulipala, Bapu-Ramana, publishers B. Viswanatha Reddy (Chandamama), Vemuri Balaram (Swati), P. Rajesara Rao (Visalandhra) will be honoured on the occasion.

Courtesy: The Hindu

Taking literature to school children

TIRUPATI: Organisers of the weeklong సాహితి సంస్కృతి మహోత్సవాలు (Sahithi Samskruti Mahotsavaalu), scheduled to begin here on November 30, have apparently decided to catch their audience young!

The exhibition, which opened as a prelude to the fete at the TUDA's sprawling Indira grounds here on Monday, had huge posters of eminent litterateurs, poets, writers and composers with detailed information on their works.

Twin purpose

The expo was inaugurated by Mudivarthi Kondamacharyulu, a septuagenarian litterateur. President of Telugu Samskruti Vikasa Vedika and TTD Chairman B.Karunakar Reddy, TUDA Vice-Chairman P. Mohan Reddy, DPP member Venkata Sarma among others addressed the children on the greatness of Telugu literature and the need to love their mother tongue.

By drawing hundreds of students from various Government and private schools, the organisers succeeded not only in taking the message across to the younger lot, but in ensuring their presence at the literary meet too.

Luminaries galore

The exhibition has details about ancient literary luminaries like Allasani Peddana, Vemana, Annamayya, Nannaya, Thikkana, Pothana, Srinatha, Molla, etc. and modern linguists and writers such as Gurazada, Chalam, Kandukuri, Srisri, Sankarambadi Sundarachari, Gurram Jashua, Viswanatha Satyanarayana and C.P.Brown.

The success of the novel idea can be gauged by the way the participants got engrossed and glued themselves to the display boards. Several students also went round the exhibition and took down information from the lives of the great writers.

Courtesy: The Hindu

సత్యహరిశ్చంద్రికలు

తెలుగు నాటక పద్యాలు శ్రావ్యంగా విన్పిస్తోంటే ఆడిటోరియంలోకి తొంగిచూశాను. సత్యహరిశ్చంద్ర నాటకంలో చంద్రమతిని అమ్మేసే దృశ్యం. పురుషులు పద్యాలు పాడుతోంటే గాంభీర్యం శాతం ఎందుకిలా ఉందబ్బా..అనిపించింది.వెంటనే ఆరాతీస్తే... ఆ పాత్రధారులంతా మహిళలేేనని తెలిసింది. నాటకాల్లో స్త్రీ పాత్రలను పురుషులు వేయడం చూశాం. కానీ ఇప్పుడు మహిళలే పురుష పాత్రలను ధరించి కొత్త సంప్రదాయానికి తెరతీశారు అనంతపురం జిల్లా నటీమణులు.


హైదరాబాదులోని త్యాగరాయ గానసభలో కిన్నెర సాంస్కృతిక సంస్థ నిర్వహిస్తున్న పౌరాణిక, పద్యనాటకోత్సవాల్లో భాగంగా ఎస్‌.ఆర్‌.కె. కళాస్రవంతి కళాకారిణులు సత్యహరిశ్చంద్ర నాటకాన్ని ప్రదర్శించి ఔరా! అనిపించారు. పదిహేనేళ్ల బాలిక నుంచి యాభై ఏళ్ల స్త్రీల వరకు ఈ నాటకంలో హరిశ్చంద్రుడు, విశ్వామిత్రుడు, నక్షత్రకుడు, వీరబాహుడు లాంటి పాత్రల్లో ఒదిగిపోయారు. పద్యాలను హృద్యంగా ఆలపించి సత్తా చాటుకున్నారు. ప్రేక్షకుల కరతాళధ్వనులు, జేజేలు అందుకున్నారీ ప్రతిభావనులు. సినిమా, టీవీ సీరియల్స్‌లో నటించే కళాకారులకు అభినయం ఉంటే చాలు. మధ్యలో కట్లూ.. ఓకేలూ ఉంటాయి కాబట్టి నటనలో లోపాలున్నా సవరించుకునే వీలుంటుంది. సంభాషణలు కూడా తర్వాత చూసి చెప్పవచ్చు. చెప్పకపోయినా డబ్బింగ్‌ ఉండనే ఉంటుంది. కానీ రంగస్థలం మీద నటించడమంటే మాటలు చెప్పినంత సులువు కాదు. ఆంగికాభినయంతోపాటు స్పష్టమైన వాచికం, సంగీతజ్ఞానం కచ్చితంగా ఉండాలి. పాత్రకు తగ్గట్టుగా వేషధారణలో ఇమిడిపోవాలి. ఇక పౌరాణిక, పద్యనాటకాలైతే ఊపిరి బిగబట్టి హార్మోనియం మెట్ల మీద పైస్థాయిని అందుకోగల రాగాలాపనలూ ఉంటాయి. ఇన్నాళ్లూ పద్యనాటకాలను వేయడం పురుషులకే సాధ్యమన్న భావనని చెరిపేశారీ నటీమణులు. నటజీవితంలో తెరముందు వారికిది పున్నమి వెలుగైతే.. తెరవెనుక నిజజీవితంలో చేదు అనుభవాల కటిక చీకట్లు కమ్ముకునే ఉన్నాయి. వాటి గురించి ఈ వృత్తికళాకారిణులు ఏమంటున్నారంటే..

దయనీయమే: వనజకుమారి
నాటకాల్లో నటించి ప్రేక్షకుల మెప్పుపొందుతున్నామన్న తృప్తేగానీ.. తాతల కాలం నుంచీ మా జీవితాలకు ఆర్థికపరమైన స్థిరత్వం లేదు. ముఖ్యంగా మాలాంటి మహిళా వృత్తికళాకారుల పరిస్థితి దయనీయమనే చెప్పాలి. నాటకరంగంలోని స్త్రీలం... కేవలం ఆటబొమ్మలుగానే మిగిలిపోతున్నాం. మాలాంటి వృత్తికళాకారిణులనైనా ప్రభుత్వం ఆదుకుని చేయూతనిస్తే నాటకం పదికాలాలపాటు నిలబడుతుంది.

నాటకమే ఊపిరి: విజయలక్ష్మి
వందేళ్ల తెలుగు నాటక ప్రాభవాన్ని పదికాలాలపాటు నిలబెట్టేందుకే మా తాతలనాటి వారసత్వకళను అందిపుచ్చుకున్నాం. ఇతరత్రా వ్యాపకాలేమీ పెట్టుకోకుండా నాటకమే ఊపిరిగా బతుకుతున్నాం. మహిళలు నాటకాలు వేయడం ఇదివరకే చూసినా వృత్తికళాకారిణులంతా కలిసి పూర్తి నిడివిలో పద్యనాటకాన్ని ప్రదర్శించడం ఇదే ప్రథమమని చెప్పాలి. హరిశ్చంద్ర నాటకాన్ని ప్రదర్శించిన ప్రతిచోటా 'డి.వి.సుబ్బారావు, బండారు వంటి కళాకారులను గుర్తు చేశారమ్మా!' అంటూ ప్రముఖులు సైతం మెచ్చుకుంటుంటే.. ఇంకా శ్రీకృష్ణరాయబారం, తులాభారం, బాలనాగమ్మ లాంటి ప్రసిద్ధ నాటకాలను కూడా వేయాలన్న ఉత్సాహం కలుగుతోంది. కానీ ఆర్థికపరమైన ఇబ్బందులు వెనక్కి లాగుతున్నాయి. ప్రభుత్వపరంగా చేయూతనందిస్తే సమాజాన్ని జాగృతపరిచే పురాణగాధల్ని కూడా పద్యనాటకాలుగా రూపొందించగలం.

- గంగాధర్‌ వీర్ల, న్యూస్‌టుడే, హైదరాబాద్‌

Courtesy: ఈనాడు
Telugu Andhra Pradesh drama theatre eenadu article november 2006 vasundhara

CBFC member seeks ban on dubbed serials in Telugu

HYDERABAD: Regional member of Central Board of Film Certification (CBFC) A.V. Ramana has demanded a ban on dubbed serials in Telugu channels, as local talent is being ignored and left without work.

Speaking to reporters here on Thursday, he said thousands of artistes and technicians who depend on the industry for their livelihood were going without work.

The banning of dubbed serials would help them to get employment .

The Government is also losing revenue to the tune of Rs. 100 crores in the form of various taxes every year, he said.

Courtesy: The Hindu

తెలుగువేరు, ఆంధ్రం వేరు!

-కనకదుర్గ దంటు

...శంకరంబాడి సుందరాచారి అని బాపట్లకి చెందిన ఒక కవి ఈ తెలుగు తల్లిని సృష్టించాడు. అప్పటిదాకా ఎవరు రాసినా, ఎవరు మాట్లాడినా 'ఆంధ్ర' అన్న పదమే వాడేవారు. అయితే ఆంధ్ర అన్నది సంస్క­ృతానికి దగ్గరగా ఉండడంతో, లాలిత్యాన్ని తన పాటలో జొప్పించడానికి మొట్టమొదటి దోపిడీదారుగా ఆయన తెలంగాణకి సంబంధించిన 'తెలుగు' అన్న పదాన్ని దొంగిలించి తన పాటలో పెట్టుకున్నాడు.

ఈమధ్య తెలుగుతల్లి గురించిన వాదోపవాదాలు వాడిగా, వేడిగా సాగుతున్నాయి. తెలుగు అనేది వారి సొత్తయినట్టు, తెలుగుతల్లి అంటే వారొక్కరి తల్లి అయినట్టు ఆంధ్ర సోదరులు ఆవేశపడిపోతున్నారు. ఏదైనా ఒక విషయాన్ని అందరూ ఆమోదించినపుడు ఏ బాధలేదు. కానీ దాని గురించి భిన్నాభిప్రాయాలు వెలువడేటప్పుడు, కొద్దిగా చారిత్రక, సాంస్క­ృతిక నిజాలు తరచి చూడటం ఎంతైనా అవసరం. అందుకే ఈ 'తెలుగు' అన్నపదం ఎప్పటిది, ఎందుకు, ఎక్కడ, ఎలా ఉపయోగించబడింది అన్న విషయాన్ని కొంచెం విశ్లేషిద్దాం.

తెలుగు అన్న పదం భాషాపరంగా చూస్తే త్రిలింగ అన్న పదానికి దగ్గరగా ఉంది. చారిత్రకంగా త్రిలింగదేశంలో ఉన్నవాళ్లని అప్పటి ముస్లిం పాలకులు 'తెలుగు' ప్రాంతమనీ వారు మాట్లాడే భాషని 'తెలుగు', 'తెలంగి' అన్నట్టు మనకు తెలుస్తోంది. ఉర్దూలో తెలుగును తెలంగి అంటారు. ఇది క్రమంగా తెలుగు అయింది అనుకోవచ్చు. అంటే త్రిలింగదేశంలో ఉన్నవారు తెలుగువారు. త్రిలింగదేశం అంటే- ఒకవైపు కరీంనగర్‌లోని కాళేశ్వరం, ఇంకోవైపు ద్రాక్షారామం, దక్షిణంవైపు శ్రీశైలం- ఈమూడు లింగేశ్వర క్షేత్రాల మధ్యనున్న ప్రదేశం. ఇది 95 శాతం తెలంగాణలోకి వస్తుం ది. అంటే ఇప్పటి తెలంగాణ వారు మాత్రమే తెలుగువారు అనుకోవలసి వస్తుంది. తెలుగు తెలంగాణ వారి స్వంతభాష. మాతృభాష. మహాకవి పోతన భాగవతాన్ని కూడా ప్రథమంగా ప్రచురించినప్పుడు తెలుగు భాగవతమనే ప్రచారంలో ఉండేది. తరువాత ఆంధ్ర ప్రచురణకర్తలు దానిని శ్రీమదాంధ్ర భాగవతంగా మార్చి, పోతననికూడా ఆంధ్రీకరించేశారు. ఈ 'ఆంధ్ర' అన్న పదానికి ఉన్న విశిష్టతని, దాని పూర్వాపరాలని పరిశీలిస్తే, ఆంధ్రం, తెలుగు అన్నవి వేరు జాతులనీ, వేరు భాషలనీ అర్థమవుతుంది.

తెలుగు భాషని, తెలుగుతల్లిని ఉద్ధరిస్తున్నామంటున్న ఇప్పటి సోదరుల జాతి ' ఆంధ్రజాతి'. వారు తెలుగు వారు కాదు. 9 వేల ఏళ్లకిందట రాసిన వాల్మీకి రామాయణంలో (ఈకాలంలో కూడా సరికాకపోవచ్చు, ఎందుకంటే రామాయణకాలానికి ఇప్పటికీ సరైన ఆధారాలు ఎవరూ చూపించలేదు), 5 వేల ఏళ్ల క్రింద జరిగిన శ్రీకృష్ణుడి కాలంలో బిసి 3127లో రాసిన మహాభారతంలో 'ఆంధ్ర' జాతి అన్నమాట వాడబడింది. దండకారణ్యం క్రిందభాగంలో నివశించే వారిని (అంటే ఇప్పటి ఆంధ్రప్రాంతం) ఆంధ్రజాతిగా వ్యవహరించడమైంది. మౌర్యుల కాలంలో భారతదేశానికి వచ్చిన మెగస్తనీస్‌ ఆంధ్రుల గురించి రాయడం చరిత్రలో చూస్తాం. సుమారు 1100 ఏళ్ల కిందట అంటే నన్నయ కాలంలో కూడా ఆంధ్రప్రాంతం వారిని ఆంధ్రులనే అన్నారుగానీ, తెలుగువారని అనలేదు. కవిత్రయం వేదవ్యాసుని సంస్క­ృత భారతాన్ని 'ఆంధ్రీకరించారే'కానీ 'తెలుగీ'కరించలేదు. ఈ రోజుదాకా ఎన్ని రకాల భారతాలు ప్రచురించినా అవి 'ఆంధ్ర భారతాలు' అయ్యాయే కానీ పుస్తకం మీద ఎక్కడా తెలుగు భారతం అని ఉండదు. ఆఖరికి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ అవతరణ ముందు వచ్చిన మాయాబజార్‌ సినిమాలో కూడా గోంగూరని 'ఆంధ్రమాత' అని కీర్తించారేగానీ, 'తెలుగుమాత' అని అనలేదు. అంటే ఆంధ్రజాతి, ఆంధ్రభాష కచ్చితంగా వేరు అనేగా!

ఇక ఆంధ్రవాళ్ళకి ఊతపదంగా తెలుగు ఎలా వచ్చిందో తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. సాంస్క­ృతికపరంగా- స్వతంత్రం రాకముందు- శంకరంబాడి సుందరాచారి అని బాపట్లకి చెందిన ఒక కవి ఈ తెలుగు తల్లిని సృష్టించాడు. అప్పటిదాకా ఎవరు రాసినా, ఎవరు మాట్లాడినా 'ఆంధ్ర' అన్న పదమే వాడేవారు. అయితే ఆంధ్ర అన్నది సంస్క­ృతానికి దగ్గరగా ఉండడంతో, లాలిత్యాన్ని తన పాటలో జొప్పించడానికి మొట్టమొదటి దోపిడీదారుగా ఆయ న తెలంగాణకి సంబంధించిన 'తెలుగు' అన్న పదాన్ని దొంగిలించి తన పాటలో పెట్టుకున్నాడు. అయితే అప్పుడు తెలంగాణ నిజాం పాలనలో ఉండి, ఆంధ్రతో ఎక్కువ సంబంధాలు లేక ఈ విషయం కూడా ఎవరికీ తెలియలేదు. ఇలా భాషాచోరత్వంతో మొదలైన దోపిడీ నీళ్ళు, నిధులు, నియామకాలు మొదలైన అన్ని విషయాలలోకి పాకింది.

రాజకీయపదంగా ఈ పదాన్ని దొంగిలించిన ఘనత తెలుగు దేశం స్థాపకుడు ఎన్‌.టి. రామారావుకి చెందుతుంది. తెలంగాణ మీద ఏమాత్రం అభిమానం, బాధ్యతలేని తెలుగుదేశం పార్టీ తెలం గాణ మాతృభాష పేరుని మాత్రం స్వంతం చేసేసుకుంది. పాటలలోని లాలిత్యానికి తేనెలొలికే తెలుగు పదాన్ని కవిగారు తీసుకుం టే, సామాన్య జనాన్ని బుట్టలో వేసుకోవడానికి రాజకీయ నాయకులు చక్కగా ఈ పదాన్ని వాడుకుని, ఆ జాతికి మాత్రం అన్యా యం చేస్తున్నారు. తెలుగుదేశం పార్టీని ఆంధ్రప్రజలు తిప్పికొట్టాలి, కొట్టారు కూడా. తెలుగుదేశం అని ఉన్నా అది నిజమైన తెలుగు ప్రజలకు ఏమాత్రం న్యాయం చేయలేదుకాబట్టి తెలంగాణ ప్రజలు తెలుగుదేశాన్ని పాతరేయాలి. అసలు ఆంధ్రప్రాంతానికి చెందిన ఈ ఆంధ్రజాతి వారి ప్రత్యేకతను కాపాడుకోవాలంటే 'ఆంధ్రుల'మ నే వ్యవహరించుకోవాలి. తెలుగువాళ్ళమని వెన్ను చరుచుకోనవస రం లేదు. ఈ విషయం నన్నయ వగైరా రాసిన భారతాన్ని, తేనెలొలుకే తెలుగులో పోతన రాసిన భాగవతంతో పోలిస్తే తేటతెల్లమవుతుంది. నిజానికి మతాలు వేరైనా ఏకమవడం సాధ్యమేకానీ, భాషా, సంస్క­ృతి వేరైతే వారు కలవడం సాధ్యంకాదు.

పై విషయాలు సరిగ్గా అర్థం చేసుకుంటే ఆంధ్ర సోదరులు వారి పాటని ' ఆంధ్ర తల్లి'కి మొగలిపూదండ అనో, మా ' ఆంధ్రమాత'కి మోదుగపూదండ అనో మార్చుకోవాలి. తెలుగు తల్లి అన్న భావమే తప్పు, అయితే తెలుంగుతల్లి అనండి లేకపోతే తెలంగాణ తల్లి అనండి. ఏరకంగా అన్నా అది తెలంగాణ మాత్రమే అవుతుంది. అంతేకాదు గలగలా పారే గోదావరి, బిరబిర పరుగులెత్తే కృష్ణమ్మ చాలాభాగం తెలంగాణలోనే ఉన్నాయన్న మాట మనం మర్చిపోకూడదు.

ఇకమీదట ఆంధ్ర సోదరులని 'తెలుగు' వారని అనవద్దు. ఆంధ్రవారనే వ్యవహరిద్దాం. వారి జాతి, ఎన్నో తరాలనించీ, ఆంధ్రజాతి. కాబట్టి వారిని ఆంధ్రవారనీ, వారి భాషని 'ఆంధ్ర'మనీ అనడం సబబు. తెలుగువారందరూ ఒకే రాష్ట్రంలో ఉండాలన్న వారి వాద న తప్పని తిప్పికొడదాం. తెలుగువారందరూ తెలంగాణలోనూ ఆంధ్రవారు ఆంధ్రరాష్ట్రంలోనూ ఉండాలన్న మనవాదననీ బలోపే తం చేద్దాం. తెలంగాణలో ఉండాలంటే మన జిల్లాలలో మాట్లాడే అసలు తెలుగు మాట్లాడాలి. పోతన భాగవతం మనకి ప్రాచీన గ్రంథం కావాలి. కాళోజీ కవిత మన ఊపిరి కావాలి. ఆయన 'గొడవ' మన 'లొల్లి' కావాలి. సగం ఇంగ్లీషు కలిపి ఆంధ్రులు మాట్లాడే భాషని కవి పదాల్లోనే తిరస్కరించాలి.
నీవేష భాషలను నిర్లక్ష్యముగజూచు భావదాస్యంబెపుడు బాసిపోవునురా?..
అన్యభాషలు నేర్చి ఆంధ్రంబురాదంచు
సకలించు ఆంధ్రుడా! చావవెందుకురా!
ఇంకా కాళోజీ స్పష్టంగా అంటాడు ఎకసక్కెంగా:

నిజాం నవాబు క్రింద చెడిన తెలుగుతనం
గడిచిన పదిహేనేండ్లలో దిద్దబడెను చాలవరకు
ఇపుడు తెలంగాణ అంతటి ఆంధ్రత్వం ఎటుచూచిన
'చా', 'టీ' అయిమసలుతాంది, 'సడకు' రోడ్డై సాగుతున్నది
'అదాలతు' 'కోర్టా'యెను 'ముల్జీం' ముద్దాయాయెను.
'షక్కర్‌' 'సుగర'యి పోయెను ఉప్పు 'సాల్టు'గా మారెను.
తెలంగాణ సంస్క­ృతిమీద ఆంధ్రులదాడి ఈ విధంగా వర్ణించాడు:
ఆంధ్రుల సంస్క­ృతి సభ్యత తెలంగాణ కబ్బుతాంది.
లాగూ షేర్వానీలు మాని తెలంగాణ వారు
తీరపోని దారిబట్టి వేషాలు వేస్తున్నారు;
అందరికీ 'ఆంధ్రత్వం' సోకి ఆడిస్తున్నది.
తెలుగువారి మీద 'తీరపోని' అంటే కోస్తా జిల్లాల సవారీ ఇలా సాగుతోంది.
ఆంధ్రుల సభ్యత సంస్క­ృతి రెండున్నర జిల్లాలది
ఆటలు, పాటలు అన్నీ రెండున్నర జిల్లాలవి
తక్కినోళ్లు తెలుగుతనం కోల్పోయిన దౌర్భాగ్యాలు.
ఈ రకంగా కవి హృదయం తల్లడిల్లింది. మనభాష, మన సంస్క­ృతి కాపాడుకుందాం. తెలుగుతల్లిని కాకుండా తెలంగాణ తల్లిని కొలుద్దాం. తెలుగు అన్నది భాష మాత్రమే; ప్రాంతం తెలం గాణ కాబట్టి తెలుగుతల్లి అనడంలో అర్థం లేదు. తెలంగాణ తల్లి అందాం. మన తల్లి కోసం, మన భాషలో పోరాడుదాం.
జై తెలుగు! జై తెలంగాణ!

Courtesy: ఆంధ్ర జ్యోతి
Telugu etymology Andhra Telangana word root tenugu trilinga telungu telinga

Telugu Cinema's diamond jubilee celebrations in January

KS Rama Rao says, 'The Telugu cinema had completed 75 years this year and to commemorate the occasion, the Telugu film industry is planning to hold the Diamond Jubilee Celebrations for three days from January 26 on a grand scale.'

A festival committee was formed to monitor the arrangements under the chairmanship of Dr D Ramanaidu. A meeting was held at Film Chamber on November 18. Speaking on the occasion, Dr D Ramanaidu says, 'Several stalwarts had contributed to bring the Telugu film industry to this level during the past 75 years. During these 75 year, the Telugu film industry took a good shape by undergoing several changes. We want to hold the celebrations to recollect the sweet memories left behind by our past generation. All the departments of the Telugu film industry would take part in these celebrations. We will hold them in a never before manner. We declare these three days as holidays to the film industry and there won't be any shootings during those three days.

Andhra Pradesh Chief Minister Y.S. Rajasekhar Reddy, Tamil Nadu Chief Minister M Karunanidhi, besides its chief minister J Jayalalithaa ,who was also a film heroine during those days would be invited to participate in this film festival.' KS Rama Rao further says, 'We have decided to organize the Diamond Jubilee celebrations at International Convention Centre in Madhapur. We are going to screen the life histories of 54 top film personalities on the occasion. We are also planning to felicitate 75 senior technicians and artistes who served the Telugu film industry.' MAA president K Nagababu says, 'It is our duty to enlighten the people of this generation about the past generation, who moulded the Telugu Cinema and the film industry and gave it a shape. I request everyone to come forward and help to make the programme a success.'

KC Sekhar Babu says, 'Several artistes and technicians worked hard to give a facelift to the Telugu film industry. Though some of them were not alive now, we will felicitate their kin by inviting them to this function.' MAA secretary Mallikarjuna Rao opined that it is a good tradition. While Ramanaidu is the chairman to the festival committee, Dr Dasari Narayana Rao was named chief advisor, Dr DVS Raju as chief coordinator, KS Rama Rao, KC Sekhar Babu, C Kalyan, would be the convenors, Dr KL Narayana would be the treasurer, K Raghavendra Rao as cultural committee chairman, Allu Aravind as finance committee chairman, while concept and research development chairman would be D Sureshbabu.

Courtesy: Telugu Portal

Grand Old Man of Telugu theatre cremated

VIJAYAWADA: పోలవరపు సూర్యప్రకాష్ రావు (Polavarpu Suryaprakasa Rao) (94), general secretary of Andhra Nataka Kala Parishad and grand-old-man (GOM) of the Telugu theatre, who died here last night was cremated on Monday.

Born in Dokiparru village in Krishna district, he made his debut on the Telugu stage by playing the role of Bussey in బొబ్బిలి యుద్ధం (Bobbili Yuddham) play as a child artiste.

Joining as a member of the newly formed Andhra Nataka Kala Parishad at Gudivada in 1945, which heralded a new era in the production of Telugu social dramas, he carved a niche as ’scrutiny judge’ during play and playlet competitions conducted in south India.

It was during this period, Suryaprakasa Rao turned a mentor to the then teen-aged Akkineni Nageswara Rao, who came under his spell at Gudivada as an artiste donning female roles on the stage.

In recognition of his yeoman services to the promotion of Telugu drama, the state government honoured Suryaprakasa Rao during the Nandi awards function held in 2003, apart from getting the celebrations launched by him.

He is survived by his two daughters and two sons, one of whom is the renowned Telugu cine director Sarat.

Courtesy: NewIndPress

How గ్రంధి మల్లికార్జున రావు built a multibillion dollar empire

Karmali Naazneen, Forbes | November 20, 2006

When India announced plans in 2004 to privatize its airports in Mumbai and New Delhi, it attracted many suitors, including Reliance's well-connected Anil Ambani, media baron Subhash Chandra and mining magnate Anil Agarwal, all billionaires.

Also in the running was little-known entrepreneur Grandhi Mallikarjun Rao. At the time few predicted he'd beat the better-known businessmen. But Rao spent $8 million on his bid, dispatching 15 executives to do the groundwork, hiring 16 consultants and persuading Fraport AG, which runs seven airports (including the one in Frankfurt), to partner with him.

The effort paid off: Rao's bid was deemed the most technically competent to vie for both airports. Rao chose New Delhi -- India's second-busiest airport with 16 million passengers a year versus Mumbai's 18 million -- because it has more potential: Recently growing at a rate of 27% a year, it has 5,100 acres, enough land to eventually accommodate 100 million passengers; Mumbai has only 1,800, enough for about 40 million.

In January, after ten months of scrutiny, Rao's company, GMR Infrastructure, and its German partner won the 30-year New Delhi concession with an option to renew for another 30 years. The partners will share 54% of airport revenues, currently at $130 million; the government gets the rest.

But in a country where corruption is common and suspicions run deep, it wasn't long before someone cried foul. Ambani took the government to court, complaining that he'd been unfairly disqualified despite a higher financial bid for New Delhi. India's Supreme Court ruled in the government's favor in November.

Rao was relieved but hardly surprised. "The entire bidding process was transparent and scrutinized by five sets of government committees," he insists. "When you're competing with big names, you can never be overprepared."

GMR's partner, Fraport, concurs: "GMR has displayed an outstanding ability to manage the very complex and sometimes challenging project," says Andrea Pal, a senior vice president. "Execution is its strong suit."

This patient, deliberative nature has served Rao well, particularly in India, where infrastructure projects are hotly pursued but also interminably delayed.

In an even bigger upset, in 2001 GMR, which then had no airport experience, landed a 30-year concession to develop a new airport in Hyderabad, an emerging tech hot spot near Bangalore, but only after it found a qualified minority partner, Malaysia Airports Holdings, and waited three years, until 2004, for an agreement to be signed.

GMR must now live up to high expectations, which include completing the $500 million Hyderabad airport project by 2008 and spending $1.5 billion to expand New Delhi's airport by 2010 in time for the Commonwealth Games.

The company has predicted internal growth of 25% per annum for the next five years. To meet these goals, it must execute flawlessly while also grabbing its share of new contracts; infrastructure spending in India is expected to rise 61% to $109 billion by 2008, according to Merrill Lynch.

Investors are betting on Rao. Since the August listing of his $242 million (sales) GMR Infrastructure, its stock is up 65%, trading at a breathtaking 11.5 times sales. Rao, who owns a 79% stake, is worth $2.2 billion, enough for him to debut at No. 18 on Forbes Asia's third annual list of India's 40 Richest.

He's unfazed: "I used to think business was all about luck. Now I know it's about focus, commitment and patience," he explains to Forbes Asia over a cup of south Indian coffee.

It is a lesson learned over an eventful career. Rao, 57, grew up in a small village in southern India, where his father was a commodities trader. When Rao flunked tenth grade, his father urged him to drop out and work with him.

Rao persuaded the village doctor, a family friend, to lean on his father to let him return to school. Rao was the first in his family to go to college, earning a mechanical engineering degree. Nevertheless he joined the family business soon after graduation.

Rao got a lucky break a decade later when Vysya Bank, a fast-expanding Bangalore bank, asked him to join the board. It helped that he belonged to the Vysya community, a clan of traders. Over time Rao bought up shares in Vysya, raising money by pledging family jewelry.

Restless to move into new areas, Rao parted with the family in 1988 and began making sugar and ferrous alloys. He stumbled into infrastructure almost accidentally. He had raised $13 million to build a brewery in his home state when its government introduced prohibition in 1995. The next year he used the cash for a license to build a power plant in Chennai.

Rao's banking experience came in handy: His was one of a few independent power projects (IPP) to get financing and only the third to be completed in India since the sector opened to private enterprise around 1992. The plant was operating within 21 months, 3 months ahead of schedule.

He soon scooped up another power project and got it online in 15 months. For perspective: India has issued some 500 licenses since privatizing the industry; only 16 projects are finished.

Discovering a knack for infrastructure, Rao sold off other interests in an insurance venture and a brewery and his Vysvya Bank stake (which Dutch bank ING bought) for a combined $250 million. With that cash, GMR was ready to deal when the government announced mammoth road projects in 2001.

It beat out other big players by offering the government more financially attractive deals, says Rao. GMR eventually won contracts to build six highway roads, covering 435 kilometers (270 miles), making it one of the nation's largest road developers. Two of the roads have already been completed, both on time -- and on budget.

"Mr. Rao is able to cut through all the clutter that often surrounds business in India and push, persuade and charm people to move ahead," says Eli Leenars, a director at ING Group. "Things happen when GMR is around."

The airport deals will be a much bigger test of GMR's execution skills. So far, so good. It raised $500 million for Hyderabad: $300 million in debt, $110 million from GMR and its partners, and $90 million in government financing. Construction is more than halfway complete.

It's submitted a $1.5 billion plan for New Delhi, which involves building a new runway and new terminal to accommodate 35 million passengers by 2010. The government must approve before financing can be raised. Longer term GMR plans to develop 250 surrounding acres into an airport city with hotels, convention centers, offices and malls.

One of Rao's challenges is strengthening his management team. While he's been hiring new talent from Athens International Airport and London Luton Airport, he still entrusts his family with the big projects.

Younger son Kiran Kumar heads Hyderabad. Son-in-law Srinivas Bommidala, a former Coca-Cola bottler, oversees New Delhi. Rao, who is chairman and managing director, says his family has a passion to succeed. Adds Bommidala: "We don't sleep, and we don't let others sleep."

Still Rao is preparing for the future by drafting a family constitution and setting up an eight-member family council to meet every two months. "Our strength lies in our togetherness. If we divide, we cannot compete." At least for now, that's not a problem.

Courtesy: Rediff

Computer training in Telugu

Rajahmundry: Avishkar Rural Tribal and Handicrafts Development Organization (ARTH), an NGO working for women empowerment, is all set to impart computer training in Telugu and English for urban lower middle class women as its future project.

Speaking at the valedictory of the six-day training programme, Rita Kumar, president of Pragati Women's Club said that there was craze for creative articles in domestic as well as in the international market.

She said that organisations like ARTH should extend its activities to major towns.

K. Vanaja Rao, regional director of the project, said that some 15 women from Kakinada, Palakollu, Tanuku, Eluru and Rajahmundry were trained in glass, sari and pot painting, lamination and other arts. She said they were planning to introduce more arts like cellphone stands making, photo frames and greeting cards.

Useful tips

Ravichandra Rao, adviser to ARTH, trained the women and also gave tips in personality development.

Courtesy: The Hindu

Rock-cut caves at Guntupalli

VIJAYAWADA: This year's World Heritage Week would bring into focus the famed second century rock-cut caves at గుంటుపల్లి (Guntupalli) in జీలకర్రగుడెం (Jeelakarragudem) village of Kamavarapukota in West Godavari district.

A slew of programmes would be organised from November 19 to November 25. Termed 'Ajanta of Andhra Pradesh', the Guntupalli caves are ensconced on a horse shoe-shaped hillock, which is part of the Eastern Ghats.

Like the Ajanta caves, the caves are half-globularly excavated and have stone rafters. The unique feature of the cave is the rock-cut stupa and the hut-shaped ceiling. Besides, there are several cellars, where the Buddhist monks of yore performed penance.

"These caves are also very much similar to the Lomas Rishi caves on Barbar hillocks in Bihar. Guntupalli is one of the most famous Buddhist sites," said Archaeological Survey of India (ASI) superintending archaeologist (Andhra circle) D Jitendra Das.

The aim of the heritage week would be to create awareness on the archaeological heritage of the country and the need to protect and preserve it, he added. During this week, ASI staff will explain about the importance of the rock-cut caves to the visitors.

Courtesy: NewIndPress

Telugu Introductory Course from Telugu Akademi

(Hyderabad)

The Telugu Akademi is offering a Telugu Introductory Course for the benefit of administrative personnel working in Government departments. The classes will be held between 5.30 p.m. and 7.30 p.m. from December 15, according to a press release. Interested persons can obtain application forms from the Akademi Director's office at Himayatnagar.

Courtesy: The Hindu

MayaBazar enthralls Vizagaites

Prabhakkar Sharma

Surabhi to stage it again on November 28, 29 and 30

# Dramatic special effects keep the audience spellbound
# Sri Venkateswara Natya Mandali celebrating its 70th year now

BIG HIT: Abhimanyu and Sasirekha yearn for each other in a scene from Mayabazar, staged by Surabhi Venkateswara Natyamandali in Visakhapatnam. — Photo: C.V. Subrahmanyam

VISAKHAPATNAM : Sage Narada descends from the sky, Abhimanyu with his mother Subhadra drives the chariot through the forest on the dais before they pitch battle with the demon Ghatodgacha in which his arrow burns down the demon's mace.

This irks the latter who raises flames which surround Abhimanyu but the Pandava prince extinguishes them by causing rain through Varunaastra. These were enacted on the stage to keep the audience spellbound.

Right ingredients

Surabhi drama has all the ingredients that amaze you.

There is also more - wild animals are shown wandering in the forest where Ghatodgacha and his mother Hidimbi reside, Abhimanyu appears and vanishes in a trice much to the astonishment of the audience.

No wonder, even legendary drama personalities like R.S. Manohar and `Cho' Ramaswami from neighbouring Tamil Nadu were attracted to the Surabhi drama that they watched with interest and took tips on introducing such special effects in their plays.

Rich tradition

Said Surabhi Nageswara Rao, better known as Babjee: "Mr. Manohar and Mr. Cho used to come and watch our shows. I was also invited by them to Chennai to see them perform. Surabhi is a 121-year-old rich tradition and we strive to continue it for ever."

Back home, the film industry also drew inspiration from Surabhi.

After Surabhi came out with Mayabazar scripted by Malladi Venkatakrishna Sarma in 1956, film producer K.V. Reddy who watched the show brought out `Mayabazar' on the celluloid screen in 1957 to become an all-time box office hit in the Telugu film industry.

Not very long ago, the legendary N.T. Rama Rao also came to watch Surabhi's `Veerabrahmamgari Jeevitha Charitra while making his own film on the bard, Mr. Babjee, who leads the Sri Venkateswara Natya Mandali which is celebrating its 70th year now, said.

As many as 16 members of his family are part of the about 60-member strong drama troupe that has been performing at a makeshift stage in Turner's Choultry since November 1.

Mayabazar shows ended on Monday night, but the troupe will be back to stage the popular drama again on November 28, 29 and 30, according to founder of Cultural Foundation, Badamgir Sai, who is organising the Surabhi festival.

Public demand

"The Surabhi trouple will stage Balanagamma from Wednesday to Nov. 18, Veerabrahmamgari Charitra on Nov. 21 and 22 and leave for Bhubaneswar to fulfil prior commitments there.

But on public demand, they have agreed to stage Mayabazaar on the last three days of this month during their return journey to Hyderabad," he said.

Courtesy: The Hindu

The Theatre of Telugu Melodrama

There was much drama, and quite a bit of tragedy, in the formation of the Andhra state. It sounds like a melodramatic twist in a mainstream Telugu film. The journey towards statehood began with a fast unto death by Potti Sriramulu, a follower of Mahatma Gandhi, in 1852 demanding a separate state for the Telugus. After 53 days of fasting in Madras (now Chennai), he died. C. Rajagoplachari, who was then chief minister of the state of Madras, came under fire, and so did Nehru. At that time, the majority of people in Madras were Telugus! And the first language riots broke out.

So, the Andhra districts in the state of Madras were clubbed together to form the Andhra state in 1953. The coastal Andhra and Rayalseema districts were included in the new state, with its capital in Kurnool, and with its High Court in Guntur. The fiery Congress leader of the Freedom Movement from Andhra, Tangutri Prakasam, was made the first CM. But soon, there was a change. Bezwada Gopala Reddy from Nellore, who was educated at Shantiniketan, and who translated Ghalib into Telugu, became the CM. Neelam Sanjiva Reddy — who became President of India in 1977, and whose presidential candidacy in 1969 triggered the split in Congress under Indira Gandhi — was the deputy CM.

On the other hand, there was the Hyderabad state which had Telugu-, Marathi-, Kannada-speaking districts. The city of Hyderabad was a polyglot, with Urdu as the lingua franca. Hyderabad state came into being after the police action against the recalcitrant Nizam’s government, which wanted to be independent, in September 1948.

Then came the political games. There was talk as to why there should be two Telugu-speaking states! The Communists did not feel comfortable in the multi-lingual, cosmopolitan state of Hyderabad. So, they raised the slogan of “Vishalandhra” or Greater Andhra, demanding the merger of all Telugu-speaking districts into a single Telugu state. The Congress leaders of the day, ever the spineless ones, meekly followed the Communist slogan. Hyderabad and Andhra were merged, and Andhra Pradesh was formed.

Much water has flown through the major rivers in the state — Krishna, Godavari and the Musi, a tributary of Krishna, in Hyderabad. The state has witnessed many cultural and political revolutions. The economic revolution came late, and it remains an insignificant part of the story of the state. Andhra Pradesh continues to be an agricultural state. That is why farmers’ suicides is such a big issue in the state.

Apart from the Vishakhapatnam steel plant — which was part of the Soviet-inspired major steel plant projects that began with Durgapur, Rourkela, Bhilai and Bokaro of the semi-socialist era of post-Independent India — there are no big industrial plants in the state. The HMT (Hindustan Machine Tools) and the BHEL (Bharat Heavy Electrical Limited), on the outskirts of Hyderabad, did not contribute to the industrial clout of the state. And apart from the Nagarjuna Sagar hydro-electric project — the then US ambassador John Kenneth Galbraith carried a basket of cement on his head at the construction site — there have been no other major irrigation projects in the state. The others have remained works in progress for the last 40 years.

Cyberabad, the mirage conjured by CEO-CM N.Chandrababu Naidu, and broadcast by a credulous national and international media, is yet to take off in spite of the fact that Microsoft and other national and global IT majors have set up shop in the place. IT remains a job half-done in Andhra Pradesh.

There were two major political convulsions in the state. The first was the agitation for a Telangana state led by the late Dr. M. Channe Reddy in 1969. About 600 students lost their life, and thousands of students’ education was derailed. It led to the displacement of Kasu Brahmananda Reddy as chief minister. P.V. Narasimha Rao, a man from Telangana and who did not take part in the Channa Reddy-led agitation, took over as chief minister, the first from Telangana to do so. But he lasted in the office barely for a year because he was not a popular leader.

The second major convulsion, which was really a revolution, came more than a decade later. The popular matinee idol, N.T. Rama Rao, formed the Telugu Desam Party (TDP) on May 28, 1982, his 60th birthday, and won the state assembly elections in January 1983. And the ruling Congress set up a record of sorts when it changed four chief ministers in five years between 1978 and 1983! NTR then turned Telugu aatma gauravam (Telugu self-pride) into a victory slogan. And he was also the first regional satrap to spread his political net wide who brought the national opposition parties together — unlike the timid Dravidian leaders of neighbouring Tamil Nadu who supported whichever party was in power at the Centre — and created the National Front which catapulted the ambitious V.P. Singh into prime ministerial office in 1989.

A major cultural revolution was the shifting of the Telugu film industry from Madras-Chennai to Hyderabad. It did not happen soon after the formation of the state. It took more than two decades for that to happen. Akkineni Nageswara Rao built the Annapurna Studios in the late 1960s. It was followed by NTR’s Ramakrishna Studios and Krishna’s Padmalaya Studios. For the film-obsessed Telugus, this is the most significant development in the half-century of Andhra Pradesh. But the cultural mores of Telugu cinema are still derived from the lush and rich coastal districts of Andhra Pradesh. Cosmopolitan Hyderabad remains an alien backdrop to Telugu cinema plots.

Hyderabad is not the capital of Telugu literature or culture. The writers and artists are scattered among the people of different regions of the state —Telangana, Andhra, Rayalaseema. Though Telugu has replaced Urdu as the lingua franca in the state capital, it is the rich dialects of the language spoken in town and village across the state that sustain the lifestream of the language. The Telugu spoken in Hyderabad is a crude mixture of the diluted Telangana dialect and the Telugu drawl of the coastal districts.

Though Andhra Pradesh has contributed three presidents —Sarvapalli Radhakrishnan, strictly speaking an outsider because he chose to live in Chennai, V.V. Giri, who belonged to the Telugu-speaking regions of Orissa, and Neelam Sanjiva Reddy, who remained a Rayalseema leader without a mass base. Then there is P.V. Narasimha Rao, the lone south India prime minister from south of the Vindhya, but who was a political stranger in his own state.

Hyderabad still retains its cosmopolitan charm despite being the capital of a Telugu state. Though it is the birthplace of Urdu, the language is losing its ground. But it is the migration of people from different parts of the country into the city which makes it a mini-India. Andhra Pradesh is seething with political, economic and cultural contradictions, and that is why it is so much more interesting than mono-clonal Tamil Nadu, West Bengal and Gujarat. Like the tongue-scorching Andhra pickles, Andhra Pradesh remains a spicy state in its politics and in its gaudy, raunchy popular Telugu cinema which holds the state together.

Courtesy: FinancialExpress

The changing face of Kuchipudi

A CLASS APART: Kuchipudi, Andhra Pradesh's oldest classical dance form, has seen many transformations

Hyderabad: Kuchipudi, Andhra Pradesh's oldest classical dance form, has seen many transformations. Its foot-tapping rhythm and expressions match India's foremost classical dance styles.

Keeping alive the tradition, most men in Kuchipudi village near Vijayawada — where the dance form originated — pursue this graceful dance. And such is its popularity that people from across the country travel to this academy to learn the art.

"Learning at Kuchipudi village gives me purity of form. I'm learning both old and new forms," says a student from Kerala, Vijay Kumar.

Blending the sensuality and fluidity of Odissi with the geometric dance steps of Bharatnatyam, Kuchipudi retains its devotional character with an emphasis on dramatic expression. But many feel that glamorous costumes and make-up over take the art these days.

For decades, the learning and performance of Kuchipudi was confined to select families. But alongwith the need to preserve this ancient dance form, formal dance schools have flourished.

For Ravi Balakrishnan, it was a natural step to take up this graceful dance, considering that two generations of men in his family have been doing Kuchipudi.

"Youngsters should show interest in Kuchipudi, it reflects the rich culture of Andhra Pradesh, it should be promoted," says Balakrishnan, a student.

From glamorous costumes to modern day dance academies, Kuchipudi has survived many transformations.

Now, even women have danced their way into this male-dominated art. But its biggest draw continues to be a vibrant stage presentation with effective story-telling.

(With Tejaswi Rathore in in Hyderabad)

Courtesy: IBNLive

Stone laid for Venkateshwara Temple in the US

TIRUPATI: Foundation stone was laid for Sri Venkateswara Temple and Community Hall at Novi, Michigan in the USA at a ceremony organised by the Detroit Telugu Association on Friday last.

Tirumala Tirupathi Devasthanams (TTD) Chairman B Karunakara Reddy was the chief guest.

Reddy, who reached Michigan, few days ahead of the event, had taken with him, Sankhu, Chakram, few bricks, among others from Tirumala, sanctified in Srivari Sannidhi.

Few years ago Detroit Telugu Association acquired 11 acres prime property in Novi with help of the then Building Committee members B Satyam Babu, G Ramachandra Reddy, Lingam Sai Kumar, Maramreddy Sagar Reddy and Chennamsetty Veerswamy.

Subsequently, several annual fund raising events were held to raise money for the temple.

On the day of the event, TTD Chairman laid the first brick for the temple and performed Bhumi Puja. Several devotees of Lord Venkateswara from Detroit and other regions participated in the event.

Karunakar Reddy in his lively speech, spoke about Hindu religion, Telugu language, culture, history and heritage.

While refuting the allegations that propaganda of other religions was taking place in Tirumala, he responded positively to the request for TTD conducting Srivari Kalayanams in other countries, where devotees of the Lord are in large numbers.

He called on everyone to come forward and donate for building a great temple of the Lord Venkateswara in the Detroit Area.

The community was able to raise approximately $700,000 in a matter of two hours. Sri Katragadda Krishna Prasad pledged an amount equal to Rs 1 crore for the temple.

All those present were excited, as such amount was never raised in any Telugu community in the United States.

Courtesy: NewIndPress

వికీ...అన్నింటి'కీ'

'యదిహాస్తి తదన్యత్ర యన్నేహాస్తి నతత్‌క్వచిత్‌'భారతంలోని ఈ వాక్యానికి అర్థం ఇది... 'ఇందులో ఉన్న విశేషాలే ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా ఉన్నాయి. ఇందులో లేనివి మరెక్కడా లేవు'... దీన్ని సమాచార సంపదతో తులతూగుతున్న వికీపీడియాకు అన్వయిస్తే అతిశయోక్తి కాబోదేవో! భూగోళం, చరిత్ర, గణితం, సాహిత్యం, రాజకీయం, ఆర్థికశాస్త్రం... ఎన్నెన్ని విభాగాలు! పేదరికం, స్థూలకాయం, గాంధీ, గాడ్సే, పల్లెటూరు, మెట్రోసెక్సువల్‌... ఎన్నెన్ని వైరుధ్యాలు! అన్నీ ఒకే చోట, కాణీ ఖర్చులేకుండా, ప్రతి ప్రశ్నకూ జవాబు దొరికే మార్గం ఉందా అంటే... ఉందని యావత్‌ ప్రపంచం ముక్తకంఠంతో ఉచ్చరిస్తున్న పేరు వికీపీడియా. ఇది అచ్చమైన సమాచార నిధి. యూజర్ల కొరకు యూజర్ల చేత నడుస్తున్న పోర్టల్‌. ప్రస్తుత వార్తలు కోరినా, అప్రస్తుత అంశాలు అడిగినా లేదనకుండా 'సెర్చ్‌' చేసుకొమ్మనే వెబ్‌సైట్‌. జ్ఞానతృష్ణ తీర్చే ఒయాసిస్‌. బరువుగా చెప్పాలంటే ఇదో స్వేచ్ఛా సమాచార ఉద్యమం.


నికలాయ్‌ గొగోల్‌ ఎలా చనిపోయాడు? ఇంతకీ ఎవరాయన?
'ను' జాతి ప్రజలు ఎక్కడుంటారు? ఏమిటి వారి ప్రత్యేకత?
చరిత్రలో జులై 12 ప్రాధాన్యం ఏమిటి? అసలీ క్యాలెండర్‌ ఎలా ప్రారంభమైంది?
'హోలోకాస్ట్‌' ఎందరిని బలిగొంది? హిట్లర్‌ ఎలాంటివాడు?
స్వస్తిక్‌ గుర్తు ఏయే దేశాల్లో వాడతారు? దేనికి సూచిక అది?
అల్జీమర్స్‌ రావడానికి కారణాలేమిటి? ఆ పేరెలా వచ్చింది?
'పర్చేజింగ్‌ పవర్‌ పారిటీ' అంటే ఏమిటి? ఎక్స్‌ఛేంజ్‌ రేటుతో దానికేంటి సంబంధం?
'గాడ్‌ఫాదర్‌ 2'లో హీరో ఎవరు? సీక్వెల్‌కూ ప్రీక్వెల్‌కూ తేడా ఏమిటి?
అన్నీ ప్రశ్నలే. సమాధానాలెక్కడ?
గొగోల్‌ రష్యన్‌ రచయిత అని తెలిసినవారికి, చైనాలోని 'ను' జాతి గురించి తెలియకపోవచ్చు. నటుడిగా అల్‌ పసీనో గొప్పతనం ఎరిగినవారు ప్రీక్వెల్‌ అనే మాటే విని ఉండకపోవచ్చు. 'అదేంకాదు, ఇవన్నీ మాకు తెలుసు' అని ఎవరైనా అన్నారంటే, వాళ్ళు కచ్చితంగా వాకింగ్‌ ఎన్‌సైక్లోపీడియా అయ్యుండాలి. అంత స్థాయిలేని మనలాంటి మామూలు మనుషులంతా ఆన్‌లైన్‌ ఎన్‌సైక్లోపీడియా వికీపీడియాను ఆశ్రయించాల్సిందే.

అరకోటి అంశాలు
వ్యక్తి, దేశం, వివాదం, సినిమా... ఏ సంబంధమూ లేని వివిధ అంశాలన్నింటికీ సంబంధించిన సమస్త సమాచారాన్ని ఒక్క చోట కూర్చడం సాధ్యమేనా? ఈ ఆలోచనే వికీపీడియాకు నాంది. అడిగింది ఏదైనా లేదనకుండా ఇస్తుంది కాబట్టే ఇది అగ్రగామి వెబ్‌సైట్‌గా కొనసాగుతోంది. ప్రారంభమైన ఆరేళ్లకే అత్యధికులు దర్శించే ఇరవై సైట్లలో ఒకటిగా www.wikipedia.org సంచలనం సృష్టించింది.

తొలుత ఇంగ్లిష్‌లో ప్రారంభమైన ఈ సైట్‌ జర్మన్‌, ఫ్రెంచ్‌, రష్యన్‌, ఇటాలియన్‌, స్పానిష్‌ భాషల్లోకి విస్తరించి, హీబ్రూ, అరబిక్‌ దాటి, తెలుగు, హిందీ దాకా విస్తరించింది. ప్రస్తుతం 250 భాషల్లో వికీపీడియా అందుబాటులో ఉంది. అన్నింట్లో కలిపి అరవై లక్షల వ్యాసాలు ఉన్నట్టు అంచనా. ఇందులో పదహారు భాషల్లో యాభైవేలకు పైగా వ్యాసాలున్నాయి. పద్నాలుగు లక్షల ఆర్టికల్స్‌తో ఇంగ్లిష్‌ (www.en.wikipedia.org) ప్రథమస్థానంలో ఉంది. ప్రతీ వ్యాసం చివరన వ్యక్తులు, సంస్థలకు సంబంధించిన అధికారిక వెబ్‌సైట్‌నూ ఇతర పత్రికల్లో వచ్చిన ముఖ్యమైన వ్యాసాలనూ లింక్‌ చేస్తారు. దీంతో అదనపు సమాచారం పొందే వీలుంటుంది. ఏ రకంగా చూసినా ఇది విజ్ఞాన భాండాగారమే. అందుకే సెకనుకు రెండువేల పేజీల రిక్వెస్టులు వస్తున్నాయి మరి. 'ఓ ప్రపంచాన్ని ఊహించండి... మానవజాతికి సంబంధించిన ప్రతి సమాచారం భూమ్మీది ప్రతి వ్యక్తికీ ఉచితంగా అందుబాటులో ఉండే సమాజం... మేము దాన్నే నిజం చేస్తున్నాం' అంటారు వికీపీడియా వ్యవస్థాపకుడు జిమ్మీ వేల్స్‌.

2001, జనవరి 15 నుంచి సేవలందిస్తున్న వికీపీడియా ప్రధాన సర్వర్‌ అమెరికాలోని ఫ్లోరిడాలో ఉంది. అదనపు సర్వర్లు అమ్‌స్టర్‌డామ్‌(నెదర్లాండ్స్‌), సియోల్‌(దక్షిణకొరియా) నగరాల్లో ఉంచారు. పెరుగుతున్న ట్రాఫిక్‌ దృష్ట్యా మరో వంద సర్వర్లు వీటికి సపోర్టు చేస్తున్నాయి. 'మీడియావికీ' అనే సొంత సాఫ్ట్‌వేర్‌ను వికీపీడియాలో వినియోగిస్తున్నారు. రోజుకు కోటిన్నరమంది ఈ వెబ్‌సైట్‌ను దర్శిస్తున్నారని ఓ చిత్తులెక్క.

ఎడిటర్‌ మీరే
ఇంత తక్కువ కాలంలో ఇంత జనాదరణకు కారణం... చిన్న చిట్కా. ఇందులో ఎవరైనా కొత్త వ్యాసం రాయెుచ్చు, ఇదివరకే ఉన్నదానికి కొనసాగింపు నివ్వొచ్చు, అదనపు సమాచారం జతచేయెుచ్చు, ఉన్నదానికే మార్పులు చేయెుచ్చు. ఎప్పటికప్పుడు స్వచ్ఛందంగా అప్‌డేట్‌ చేసే అవకాశం యూజర్లకే ఇవ్వడం వల్ల తొలిఏడాదిలోనే పద్దెనిమిది భాషల్లో ఇరవై వేల వ్యాసాలు కూర్చడం జరిగింది. రెండో ఏడాదికల్లా వికీపీడియా 26 భాషలకు విస్తరించింది. మూడో సంవత్సరంలో 46 భాషలకూ నాలుగో ఏడు 161 భాషలవారికీ చేరువైంది. ఐదో ఏడుకు రెండొందలను దాటేసింది. అందుకే దీన్ని సమాచార రంగంలో పరిణామ సిద్ధాంతంగా పేర్కొంటున్నారు.

'ఎడిట్‌' చేయాలనుకునేవారు తమ పేరు ఆన్‌లైన్‌లో నవోదు చేసుకుంటే సరిపోతుంది. అది ఉచితమే. ఈ స్వచ్ఛంద ఎడిటర్లకు వికీపీడియా కొన్ని మార్గనిర్దేశకాలు పేర్కొంటోంది. వ్యాసం తటస్థ వైఖరితో ఉండాలనేది ముఖ్యాంశం. అందులోని అన్ని కోణాలనూ ఆవిష్కరించాలనేది రెండోది. వ్యక్తుల గురించి వ్యాసం రాసేప్పుడు వాళ్ల గొప్పతనంతో పాటు వారిమీద ఉన్న ఆరోపణలు జతచేయెుచ్చు. కాశ్మీర్‌ సమస్యను చర్చించాలనుకుంటే, పాకిస్థాన్‌, భారత్‌ రెండింటి వైఖరి ఏంటో చెప్పాలి.

వెబ్‌సైట్‌ను మామూలుగా చూసేవాళ్లను మినహాయిస్తే రిజిస్టర్‌ చేసుకున్నవాళ్లు ఇరవై లక్షలకు పైనే. ఇందులో 27,000 మంది నెలకు కనీసం ఐదు ఎడిట్స్‌ చేస్తున్నారు. నెలకు కనీసం వంద ఎడిట్స్‌ చేస్తున్నవారు నాలుగువేల మంది. విషయ పరిజ్ఞానం ఉండడంతోపాటు, ఇతరులకు తెలియజెప్పాలన్న ఉత్సాహం వీరిని 'ఈ-సేవ'కు పురిగొల్పుతోంది. ఇతర భాషలతో పోల్చితే తెలుగు సైట్‌(www.te.wikipedia.org)లో సమాచారం తక్కువే. జతచేయడానికి మనకు చాలా అవకాశం ఉంది. పూతరేకుల నుంచి పుట్టపర్తి దాకా, వైజాగ్‌ బీచ్‌ నుంచి వరంగల్‌ జిల్లా దాకా, రాజరాజనరేంద్రుడి చరిత్ర నుంచి రాజశేఖరరెడ్డి ప్రస్థానం దాకా కాదేదీ వ్యాసానికి అనర్హం.

నిజమెంత?
పాఠశాల విద్యార్థుల నుంచి విశ్వవిద్యాలయాల ఆచార్యుల దాకా ప్రతి ఒక్కరూ సమాచారం కోసం వికీపీడియామీద ఆధారపడుతున్నారు. సమావేశాల్లో ఇందులోని అంశాలను ఉటంకిస్తున్నారు. నివేదికలకు ఇది కొన్నిసార్లు మూలమవుతోంది. న్యాయవాదులు, వైద్యులు, ఇంజినీర్లు, జర్నలిస్టులు... అంతెందుకు, తెలుసుకోవాలన్న ఆసక్తి ఉన్న ప్రతివారూ క్లిక్‌ చేస్తున్నది వికీపీడియానే. అయితే ఈ సమాచారంలో సత్యమెంత? 'వికీపీడియన్స్‌' ఆకతాయి కుర్రాళ్లు అయితే? అసలు ఇలా చొరబడి గుప్పించేవారికి ఉన్న విద్యార్హతలేమిటి? దీనిమీదే భిన్నగళాలు వినిపించాయి. వాదనలూ ప్రతివాదనలూ జరిగాయి. రాసిన కొన్ని రోజులకే తమ వ్యాసాలు పూర్తిగా రూపు మారిపోయి ఉన్నాయని గగ్గోలుపెట్టిన ప్రొఫెసర్లు ఉన్నారు. తమ జీవితచరిత్రలో తప్పులు దొర్లాయని చిన్నబుచ్చుకున్నవారున్నారు. ఒక విషయం తెలియకపోవడం వేరు, తప్పుల తడకగా తెలియడం వేరు. రెండోది ప్రమాదకరమైంది. అది చదువరిని తప్పుదోవ పట్టిస్తుంది. అందుకే వికీపీడియాలోని ఇంత 'ఓపెన్‌నెస్‌' మంచిది కాదనే సూచనలు వచ్చాయి.

దీనికి వ్యవస్థాపకుడు జిమ్మీ వేల్స్‌ ఇలా స్పందిస్తారు. 'హైస్కూలు పిల్లవాడా... హార్వర్డ్‌ ప్రొఫెసరా... అన్నది కాదు ప్రశ్న. విషయంమీద పూర్తి అవగాహన ఉందా లేదా అన్నదే ముఖ్యం'. ఇక్కడో సంగతి గుర్తుంచుకోవాలి. వికీపీడియా సొంతంగా అధ్యయనాలు చేయదు. ఉన్న వాస్తవాన్ని అందజేయాలన్నదే దాని సంకల్పం. అయితే నమ్మదగిన సోర్సుల నుంచి విషయం గ్రహిస్తే కచ్చితత్వానికి ఢోకా ఉండదు. అప్పుడే సరైన సమాచారం అందరికీ అందుబాటులో ఉంచగలమని చెబుతారు జిమ్మీ.

సమాచార సముద్రం
గత సంవత్సరం 'నేచర్‌' పత్రిక ఓ అధ్యయనం చేసింది. సుప్రసిద్ధమైన ఎన్‌సైక్లోపీడియా బ్రిటానికాతో వికీపీడియాను పోల్చిచూసింది. కచ్చితత్వం విషయంలో వికీపీడియా ఏమీ తీసిపోదని వ్యాఖ్యానించింది. తప్పులు అసలే లేవని కాదంటూ చిన్న పొరపాట్లు వదిలేస్తే, సైన్సుకు సంబంధించి తాము పరిశీలించిన 42 వ్యాసాల్లో తీవ్రమైన తప్పులు నాలుగున్నట్టు వెల్లడించింది. బ్రిటానికాలో మూడు ఉన్నట్టుగా పేర్కొంది. దీనిమీదే విమర్శకుడు, జర్నలిస్టు బిల్‌థాంప్సన్‌ ఓ వ్యాఖ్య చేశాడు. 'ఏ సమాచారం కావాలన్నా నేను వెుట్టవెుదట చూసేది వికీపీడియా. నా అధ్యయనానికి అదే వెుదటి మెట్టు. అయితే ఏ విషయాన్నీ క్రాస్‌ చెక్‌ చేసుకోకుండా నిర్ధరించుకోను.' దీన్ని మనమూ అనుసరించొచ్చు.

ఇందులోని సమాచారం సమగ్రం కాకపోవచ్చు. ఇదే విషయాన్ని వికీపీడియా కూడా చెబుతుంది. కొత్త విషయం తెలుసుకోగోరేవారికి తొలి అడుగుగా ఉపకరిస్తుందనేది మాత్రం సత్యం. ఏ అంశం మీదైనా ప్రాథమిక అవగాహన ఇస్తుందనేది వాస్తవం. భారతదేశ విస్తీర్ణం ఎంతో తెలియదా? వికీపీడియాలోకి వెళ్లొచ్చు. ఫ్త్లెయింగ్‌ సాసర్‌ అంటే వివరణ కావాలా? వికీపీడియాలోకి వెళ్లొచ్చు. ఐక్యరాజ్యసమితి పూర్వాపరాలు కావాలా? వికీపీడియాలోకి వెళ్లొచ్చు. అంతెందుకు, ఐశ్వర్య తాజాగా ఏ సినిమాలో నటిస్తోందో తెలుసుకోవాలా? వికీపీడియాలోకి వెళ్లొచ్చు. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే ఇదో సమాచార సముద్రం. ఈదుకున్నవారికి ఈదుకున్నంత. మరి ఈతకు సిద్ధమా?

పదింతలు పెద్దది
ఒకరోజులో ఇంటర్నెట్‌ వినియోగించే పదిలక్షల యూజర్లలో సగటున 60,000 మంది వికీపీడియా సైట్లోకి వెళ్తున్నారు. అత్యధిక రికార్డు మూడున్నర లక్షలు.
* దర్శించేవారిలో 18-24 ఏళ్ల వయసు వారు 50 శాతం.
* చిన్నా, పెద్దా కలిపి వెుత్తం అరవై లక్షల ఆర్టికల్స్‌ ఉన్నాయి.
* ఇందులోని సమాచారం బ్రిటానికా ఎన్‌సైక్లోపీడియా కంటే పది రెట్లు ఎక్కువ.
* రిజిస్టర్‌ చేసుకున్న యూజర్లు సుమారు 25 లక్షలు.
* వెబ్‌సైట్ల ఆదరణను తెలిపే 'అలెక్సా టాప్‌ 500' లిస్టులో వెుదటిసారి 2004 అక్టోబరులో చేరింది. 2005 అక్టోబరు కల్లా నలభయ్యో స్థానానికి ఎగబాకింది. అత్యుత్తమ ర్యాంకు 11.
* వికీమీడియా(వికీపీడియా మాతృసంస్థ) కోసం పనిచేస్తున్న(జీతం తీసుకునే) ఉద్యోగులు కేవలం ఐదుగురు.
* వికీపీడియా అందుబాటులో ఉన్న భారతీయ భాషలు: తెలుగు, బెంగాలీ, కన్నడ, హిందీ, తమిళం, మలయాళం, ఉర్దూ, మరాఠీ, గుజరాతీ, సంస్కృతం, పంజాబీ, ఒరియా, కాశ్మీరీ, భోజ్‌పురి, మణిపురి, అస్సామీ. ఆంగ్లంతో పోల్చితే వీటి విస్తృతి చాలా తక్కువ. వెుదటిస్థానంలో ఉన్న తెలుగులోనే ఇరవైవేల వ్యాసాలున్నాయి.

సమాచారమే సంపద

కొత్త విషయం నేర్చుకోవాలన్న తపన మంచి జీవితానికి పునాది' అంటారు జిమ్మీ డొనాల్‌ వేల్స్‌. అదే ఆయన్ను వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ స్థాపించేలా పురిగొల్పింది. నలభై ఏళ్ల జిమ్మీవేల్స్‌ అమెరికాలోని అలబామా రాష్ట్రానికి చెందినవారు. తండ్రి కిరాణా కొట్టు నడిపేవారు. తల్లి, నాన్నమ్మ ఒంటి గది స్కూలు నడిపారు. 'జనరల్‌ నాలెడ్జ్‌ అంటే తెగ ఆసక్తి. చిన్నప్పుడే ఎన్‌సైక్లోపీడియా తిరగేసేవాడిని. బహుశా మా ఇంటి ప్రభావం కావొచ్చు' అంటారు జిమ్మీ. ఆర్థికంగా బలమైన కుటుంబం కాకపోయినా ఫైనాన్స్‌లో పీజీ చేశారు. చదువుకునే రోజుల్లోనే కాలేజీలో పార్ట్‌టైమ్‌ లెక్చరర్‌గా పనిచేశారు. పీహెచ్‌డీ చేయాలని ఇండియానా యూనివర్సిటీలో చేరినా మధ్యలోనే వదిలేశారు. చికాగోలో ఆరేళ్లు ట్రేడర్‌గా పనిచేశారు. తర్వాత, అంటే 1996లో 'బొమిస్‌ ఆన్‌లైన్‌ అడ్వర్త్టెజింగ్‌ ఏజెన్సీ' నెలకొల్పారు. అటుపై నాలుగేళ్లకు 'ఫ్రీ ఆన్‌లైన్‌ ఎన్‌సైక్లోపీడియా' ప్రారంభించాలన్న ఆలోచన వచ్చింది. అదే వికీపీడియా. దీనికి జిమ్మీ స్థాపించిన బొమిస్‌ ఏజెన్సీయే అత్యధికంగా నిధులు సమకూర్చింది. ప్రారంభం నుంచి 2004 వరకు సుమారు రెండున్నర కోట్ల రూపాయలు ఖర్చయినట్టు జిమ్మీ చెబుతున్నారు. ఇందులో ఎక్కువగా వెచ్చించింది హార్డ్‌వేర్‌కే. పెరుగుతున్న వెబ్‌ ట్రాఫిక్‌ దృష్ట్యా నెలకో అదనపు సర్వర్‌ అవసరమవుతోంది. అందుకే, 2005 చివరి త్రైమాసికంలోనే రూ.కోటిన్నరకు పైగా ఖర్చయిందని నివేదిక. వ్యక్తులు, సంస్థలు అందజేస్తున్న విరాళాలే వికీపీడియాను నడుపుతున్నాయి. ఈ ఏడాది టైమ్‌ మ్యాగజైన్‌ వెలువరించిన అత్యంత ప్రభావవంతమైన వ్యక్తుల జాబితాలో జిమ్మీ వేల్స్‌ ఒకరు.

ఆలోచనా వివాదం

సంబంధిత రంగంలో నిపుణులతో రాయించిన వ్యాసాలతో ఓ ఆన్‌లైన్‌ ఎన్‌సైక్లోపీడియా ప్రారంభించాలన్న ఆలోచన జిమ్మీ వేల్స్‌కు వచ్చింది. దానికోసం ఆయన 'న్యూపీడియా' ప్రారంభించారు. దానికి ఎడిటర్‌-ఇన్‌-చీఫ్‌గా లారీ సాంగర్‌ను నియమించుకున్నారు. 2000 సంవత్సరంలో ఈ ప్రాజెక్టు వెుదలైంది. అయితే ఆచీతూచీ ఆర్టికల్స్‌ ఎంపిక చేస్తుండడంతో పని మందకొడిగా సాగింది. దీంతో సాంగర్‌కు విసుగెత్తింది. యూజర్లనే భాగస్వాములను చేయాలన్న ఆలోచన వచ్చిందాయనకు. అంతే... ఓ పక్క న్యూపీడియా పని జరుగుతుండగానే 2001లో వికీపీడియా ప్రారంభమైంది. స్పందన అనూహ్యం. రోజురోజుకీ వ్యాసాలు పోగుపడ్డాయి. ఇక న్యూపీడియా కొనసాగించడం అనవసరం అనిపించింది జిమ్మీకి. దాంతో సాంగర్‌ 2002లో ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేయాల్సివచ్చింది. ఇప్పుడు వికీపీడియాను స్థాపించిన గౌరవం ఎవరికి దక్కాలి? ఆ ప్రాజెక్టు రూపకల్పన చేసింది తాను కాబట్టి, తనకూ కో-ఫౌండర్‌ హోదా ఉండాలంటారు సాంగర్‌. ఓ ఉద్యోగి వ్యవస్థాపకుడు ఎలా అవుతాడంటారు జిమ్మీ. పైగా సాంగర్‌కంటే ముందే ఈ ఆలోచన తనకు ఓ బొమిస్‌ ఉద్యోగి చెప్పాడనీ అంటున్నారు. వివాదం కొనసాగుతోంది. అయితే ఇప్పటికీ వికీపీడియా సహ వ్యవస్థాపకుడిగా సాంగర్‌ను మీడియా కొన్నిసార్లు పేర్కొంటోంది.

ఇతర ప్రాజెక్టులు
లాభాపేక్ష లేకుండా సమాచారాన్ని అందరికీ అందుబాటులో ఉంచాలనేది 'వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌' ఆశయం. వికీపీడియా విజయకేతనం ఎగరవేసిన తర్వాత, మరిన్ని ప్రాజెక్టులకు అంకురార్పణ జరిగింది. ఆంగ్లంతోపాటు ఇతర భాషల్లో ఇవి అందుబాటులో ఉన్నా ఇంగ్లిష్‌లోనే ఎక్కువ సమాచారం ఉంది.
విక్షనరీ
ఇది ఆన్‌లైన్‌ నిఘంటువు. పదాల అర్థాలు, వాడుక, పర్యాయపదాలు ఇందులో చూడొచ్చు. ఓ భాషలోని పదాన్ని ఇతర భాషల్లో ఏమంటారో ఇవ్వడం ఇందులో అదనపు ప్రయోజనం. (www.wiktionary.org)
వికీన్యూస్‌
ఆ రోజు ప్రధానాంశాలు ఇందులో ఉంటాయి. స్వచ్ఛందంగా వార్తలు అందించే సిటిజన్‌ జర్నలిస్టులే దీనికి ఆయువు. (www.wikinews.org)
వికీకోట్‌
నాయకులు, రచయితలు, శాస్త్రవేత్తలు వివిధ సందర్భాల్లో ఉటంకించిన వాక్యాలను ఇందులో చదువుకోవచ్చు (ఉదా: గాంధీజీ). సినిమా సంభాషణలు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి. (www.wikiquote.org)
వికీబుక్స్‌
వివిధ రచయితలు రాసిన పుస్తకాలను యథాతథంగా అందించే ప్రయత్నమిది. ఇందులోనే చిన్న పిల్లల పుస్తకాల కోసం మరో ప్రాజెక్టు వికీజూనియర్‌. (www.wikibooks.org)
వికీమీడియా కామన్స్‌
ఎన్నో అంశాలకు సంబంధించిన ఫొటోలు, వీడియోలు, శబ్దాలు ఇందులో ఉన్నాయి. ఉదా: పికాసో పెయింటింగ్స్‌, చార్లీచాప్లిన్‌ సినిమా క్లిప్పింగ్స్‌ (www.commons.wikimedia.org)
వికీస్పీసిస్‌
వృక్షాలు, జంతువులు, బ్యాక్టీరియా సంబంధిత సమాచారం ఇందులో నిక్షిప్తం చేశారు. సైన్సు విద్యార్థులకు బాగా ఉపకరిస్తుంది. (www.species.wikimedia.org)
వికీవర్సిటీ
విద్యావకాశాలను తెలియజెప్పాలన్న ఉద్దేశంతో వెుదలుపెట్టారు. ఇంకా ప్రాథమిక దశలో ఉంది.

Courtesy: ఈనాడు

Vizag: Telugu Akademi Expo

VISAKHAPATNAM: A book exhibition is being held by the Telugu Akademi at its regional centre behind Andhra University Assembly hall from November 7 to 14.

Apart from books of Intermediate, degree, D. Ed. and B. Ed, selected books of the akademi will also be displayed, according to a press note.

Courtesy: The Hindu

Chennai: Telugus mark 50 years of Andhra Pradesh

Speakers express concern over decline in number of Telugu speakers

COMMEMORATING ANDHRA'S FOUNDING: Children portray eminent leaders at a function to commemorate the golden jubilee of Andhra Pradesh's formation on Wednesday. — Photo: S.R. Raghunathan

CHENNAI: Members of the World Telugu Federation gathered here to celebrate the `Swarnotsavam', the golden jubilee of the formation of Andhra Pradesh state, on Wednesday.

Speakers at the meeting expressed concern over the issue of a separate Telengana state and the steep decline in the number of Telugu speakers.

Omkar Paritala, Telugu writer, said that though Andhra Pradesh had made great strides in several fields such as information technology and agriculture, Telugu unity had deteriorated.

S. Venkataramiah, educationalist, said the Telugu speaking population of 17 crore is spread across several States, including Tamil Nadu, Karnataka, Maharashtra and Orissa. But, only 5 crore of them could read and write Telugu.

He said the younger generation must be taught Telugu, even those outside Andhra Pradesh. Though 42 per cent of Chennai's population is composed of Telugus, there were only a few Telugu medium schools.

He also listed the eminent personalities of other states, such as Subrahmanya Bharathi, who learnt the language. Mr. Venkataramiah demanded that Telugu be given the classical language status.

The function included a cultural programme in which children put up a show on renowned persons who strove for the formation of Andhra Pradesh and the development of the State.

Some of the personalities portrayed by the children were freedom fighter Duggirala Gopalakrishnaiah, Prakasam Panthulu, Durgabai Deshmukh and Potti Sreeramulu.

Courtesy: The Hindu

State neglecting Telugu

ANANTAPUR: State president of Bharatiya Janata Party (BJP) N. Indrasena Reddy has alleged that the State Government has been neglecting Telugu language and its proposal to remove Telugu as a subject from residential schools and colleges is an ample indication.

Talking to mediapersons here on Friday, he said neighbouring States like Tamil Nadu and Karnataka were, in fact, de-recognising schools which had no native language as a subject. Instead of encouraging our native language the State Government was bent upon neglecting Telugu, he alleged.

He also termed TRS president K. Chandrasekhar Rao's comments on `Telugu Talli' as shameful and sought to know which language he would speak at home.

Courtesy: The Hindu

'Help Officials implement Telugu'

VIZIANAGARAM : Minister for Forests S. Vijayarama Raju, after paying floral tributes to Potti Sriramulu, who sacrificed his life for a separate State for Telugus, and unfurling the National Flag, as part of the State Formation Day celebrations at Police grounds here on Wednesday, asked people to assist the administration in implementation of Telugu in official communication.

Courtesy: The Hindu

రాష్ట్రావతరణ దినోత్సవం శుభాకాంక్షలు

రాష్ట్రావతరణ స్వర్ణోత్సవాలు సందర్భంగా అందరికి నా శుభాకాంక్షలు